Tổng quan bệnh Thương hàn

Bệnh thương hàn là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng và có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Dưới đây là những thông tin chi tiết hơn về bệnh này:

Nguyên nhân gây bệnh

Bệnh thương hàn do vi khuẩn Salmonella enterica serotype Typhi (Salmonella Typhi) gây ra. Đây là một loại vi khuẩn Gram âm, sống trong đường ruột của người và thường được lây truyền qua việc ăn phải thực phẩm hoặc uống nước bị ô nhiễm. Vi khuẩn có thể tồn tại trong phân của người bị nhiễm, và nếu không được xử lý đúng cách, chúng có thể lây lan qua nguồn nước, thực phẩm hoặc tiếp xúc trực tiếp với tay bẩn.

Đường lây truyền

Bệnh thương hàn chủ yếu lây truyền qua đường tiêu hóa, cụ thể là:

Thực phẩm và nước bị ô nhiễm: Nếu thực phẩm hoặc nước uống bị nhiễm vi khuẩn từ phân của người bệnh, khi người khác ăn phải, họ có thể bị nhiễm bệnh.
Tiếp xúc trực tiếp: Người bị nhiễm bệnh có thể phát tán vi khuẩn qua việc tiếp xúc với người khác, ví dụ như qua việc bắt tay hoặc dùng chung đồ dùng cá nhân.

Triệu chứng chi tiết

Các triệu chứng của bệnh thương hàn có thể phát triển dần dần và kéo dài. Thông thường, chúng sẽ xuất hiện trong vòng 6-30 ngày sau khi bị nhiễm vi khuẩn.

Sốt cao liên tục: Sốt là triệu chứng chính và thường kéo dài trong vài tuần. Sốt có thể dao động từ 38°C đến 40°C.
Đau bụng và rối loạn tiêu hóa: Người bệnh có thể bị đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy hoặc táo bón. Đặc biệt, trong một số trường hợp, có thể thấy những vết loét trong ruột hoặc viêm ruột.
Mệt mỏi, suy nhược: Người bệnh cảm thấy rất mệt mỏi và thiếu năng lượng. Cảm giác mệt mỏi có thể kéo dài trong vài tuần.
Đau đầu, chóng mặt: Cảm giác đau đầu, chóng mặt và khó chịu chung cũng thường xuyên xảy ra.
Phát ban: Một số người bệnh có thể xuất hiện phát ban dạng các đốm nhỏ màu hồng trên bụng và ngực.
Lưỡi phủ trắng: Đây là một dấu hiệu khá điển hình của bệnh thương hàn, với lưỡi bị phủ một lớp trắng dày.

Biến chứng

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh thương hàn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

Nhiễm trùng huyết (sepsis): Vi khuẩn có thể vào máu, gây ra tình trạng nhiễm trùng huyết nghiêm trọng.
Thủng ruột hoặc viêm ruột: Vi khuẩn có thể gây viêm và thậm chí là thủng ruột, dẫn đến tình trạng nhiễm trùng ổ bụng (viêm phúc mạc), có thể gây tử vong nếu không điều trị.
Viêm màng não: Mặc dù ít gặp, nhưng vi khuẩn cũng có thể xâm nhập vào não và gây viêm màng não.
Viêm tim: Vi khuẩn có thể ảnh hưởng đến tim và gây viêm màng ngoài tim.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán bệnh thương hàn, bác sĩ sẽ dựa vào các triệu chứng lâm sàng và xác nhận bằng các xét nghiệm cấy vi khuẩn từ mẫu phân, máu hoặc nước tiểu. Các xét nghiệm này giúp xác định sự hiện diện của vi khuẩn Salmonella Typhi.

Điều trị

Bệnh thương hàn cần được điều trị bằng kháng sinh. Các loại kháng sinh như Ciprofloxacin, Azithromycin, hoặc Ceftriaxone thường được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn. Tuy nhiên, hiện nay một số chủng vi khuẩn đã phát triển khả năng kháng thuốc, làm cho việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

Việc điều trị kháng sinh cần phải được thực hiện kịp thời và theo chỉ định của bác sĩ để tránh nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Nếu bệnh nhân gặp phải biến chứng nặng, có thể cần phải nhập viện và điều trị chuyên sâu.

Phòng ngừa

Phòng ngừa bệnh thương hàn chủ yếu dựa vào việc cải thiện vệ sinh và an toàn thực phẩm:

Vệ sinh tay: Rửa tay sạch sẽ, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Sử dụng nguồn nước sạch: Đảm bảo uống nước sạch, không bị ô nhiễm, và không ăn thực phẩm chưa được nấu chín.
Vắc xin phòng thương hàn: Có vắc xin phòng bệnh thương hàn, đặc biệt được khuyến cáo cho những người đi du lịch đến các khu vực có nguy cơ cao (như khu vực châu Á, châu Phi). Vắc xin có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm bệnh nhưng không bảo vệ hoàn toàn.
Xử lý chất thải: Việc xử lý chất thải đúng cách và không tiếp xúc với phân của người bị nhiễm bệnh là rất quan trọng.

Tiên lượng

Nếu được điều trị kịp thời bằng kháng sinh, hầu hết bệnh nhân sẽ hồi phục hoàn toàn trong vài tuần. Tuy nhiên, nếu không được điều trị, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm và đe dọa tính mạng.

Những điều cần lưu ý

Chế độ ăn uống khi bị bệnh: Người bệnh cần ăn uống nhẹ nhàng, tránh các thức ăn khó tiêu và thực phẩm sống. Cung cấp đủ nước và các chất dinh dưỡng cần thiết để phục hồi sức khỏe.
Thời gian phục hồi: Quá trình phục hồi có thể kéo dài, người bệnh cần nghỉ ngơi đầy đủ và theo dõi các dấu hiệu nhiễm trùng.