Đã Xem: 12

Nguyên nhân gây ra bệnh lao phổi

Bệnh lao phổi  là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra. Nó ảnh hưởng chủ yếu đến phổi, nhưng cũng có thể lây lan sang các cơ quan khác như thận, xương, não, hoặc hạch bạch huyết. Bệnh lao có thể điều trị được, nhưng nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng và lây lan rộng rãi trong cộng đồng.

1. Cơ chế lây nhiễm

Bệnh lao lây qua đường không khí khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, tạo ra những giọt nhỏ chứa vi khuẩn lao. Những người xung quanh hít phải những giọt này có thể bị nhiễm bệnh, đặc biệt là những người sống trong môi trường đông đúc và thiếu ánh sáng.

Vi khuẩn lao có thể tồn tại trong không khí trong thời gian dài và phát tán trong không gian kín, gây nguy cơ lây nhiễm cao cho những người sống gần người bệnh mà không có biện pháp bảo vệ.

2. Triệu chứng của bệnh lao phổi

Triệu chứng của bệnh lao phổi có thể không xuất hiện ngay lập tức, và khi có, có thể rất giống các bệnh hô hấp thông thường. Một số triệu chứng điển hình bao gồm:

• Ho kéo dài: Thường là ho khan, có đờm và có thể có máu nếu bệnh nghiêm trọng.

• Đau ngực: Người bệnh có thể cảm thấy đau hoặc tức ngực khi ho hoặc thở sâu.

• Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi kéo dài, không rõ nguyên nhân.

• Sụt cân không rõ lý do: Bệnh nhân lao thường bị giảm cân nhanh chóng dù ăn uống bình thường.

• Sốt nhẹ và đổ mồ hôi ban đêm: Sốt có thể kéo dài và có cảm giác nóng bức, đặc biệt là vào ban đêm.

• Khó thở: Trong những trường hợp lao nặng, người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc thở, nhất là khi lao đã lan rộng trong phổi.

3. Các giai đoạn và thể bệnh

Bệnh lao có thể diễn ra qua các giai đoạn sau:

• Giai đoạn nhiễm lao tiềm ẩn: Vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis đã xâm nhập vào cơ thể nhưng chưa gây ra triệu chứng bệnh. Người mắc lao tiềm ẩn không lây bệnh cho người khác, nhưng nếu hệ miễn dịch suy yếu, bệnh có thể phát triển thành lao phổi.

• Giai đoạn lao hoạt động: Là giai đoạn mà bệnh nhân bắt đầu xuất hiện các triệu chứng rõ ràng và có thể lây bệnh cho người khác. Đây là giai đoạn bệnh tiến triển nhanh chóng và cần điều trị khẩn cấp.

Bệnh lao phổi có thể chia thành các thể bệnh sau:

• Lao phổi đơn giản: Vi khuẩn chỉ gây tổn thương nhẹ ở phổi và có thể điều trị dễ dàng nếu phát hiện kịp thời.

• Lao phổi nặng: Tổn thương lan rộng trong phổi và có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như xẹp phổi, suy hô hấp, hoặc nhiễm trùng huyết.

• Lao phổi kháng thuốc: Là tình trạng bệnh lao không đáp ứng với thuốc điều trị thông thường, do vi khuẩn đã kháng thuốc. Điều trị lao kháng thuốc phức tạp hơn và kéo dài hơn.

4. Phương pháp chẩn đoán bệnh lao phổi

Để xác định bệnh lao phổi, bác sĩ sẽ dựa vào các phương pháp chẩn đoán sau:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý, triệu chứng, và các yếu tố nguy cơ có thể làm tăng khả năng mắc bệnh.

• Xét nghiệm đờm: Đây là phương pháp chính để xác định vi khuẩn lao. Người bệnh sẽ phải ho đờm vào ống nghiệm và xét nghiệm để tìm vi khuẩn lao.

• X-quang phổi: Hình ảnh chụp X-quang sẽ giúp bác sĩ xác định mức độ tổn thương trong phổi, phát hiện các ổ lao hoặc xơ hóa.

• Xét nghiệm tuberculin (test Mantoux): Đây là một xét nghiệm da nhằm phát hiện phản ứng của cơ thể đối với vi khuẩn lao, giúp xác định liệu người đó có nhiễm lao tiềm ẩn hay không.

• Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction): Phương pháp xét nghiệm này có thể phát hiện vi khuẩn lao nhanh chóng và chính xác.

5. Điều trị bệnh lao phổi

Bệnh lao phổi có thể chữa khỏi nếu tuân thủ đúng phương pháp điều trị. Điều trị lao phổi chủ yếu dựa vào các loại thuốc kháng sinh mạnh. Các thuốc điều trị chủ yếu bao gồm:

• Isoniazid.

• Rifampin (hoặc Rifampicin).

• Ethambutol.

• Pyrazinamide.

Thông thường, bệnh nhân sẽ phải điều trị trong ít nhất 6 tháng. Việc tuân thủ đầy đủ liệu trình điều trị rất quan trọng, bởi nếu ngừng thuốc sớm, vi khuẩn có thể không bị tiêu diệt hết, dẫn đến tái phát bệnh hoặc vi khuẩn kháng thuốc.

6. Biến chứng nếu không điều trị kịp thời

Nếu không được điều trị, bệnh lao phổi có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như:

• Suy hô hấp: Tổn thương nặng ở phổi khiến cơ thể không thể nhận đủ oxy.

• Xẹp phổi: Khi một phần của phổi bị viêm nặng, có thể làm phổi xẹp đi, ảnh hưởng đến khả năng thở.

• Nhiễm trùng huyết: Vi khuẩn lao có thể lan ra khắp cơ thể qua đường máu, gây nhiễm trùng huyết (sepsis), có thể đe dọa tính mạng.

• Lao kháng thuốc: Vi khuẩn lao có thể phát triển khả năng kháng thuốc, khiến việc điều trị trở nên phức tạp và tốn kém.

7. Phòng ngừa bệnh lao

Phòng ngừa lao phổi bao gồm các biện pháp chính sau:

• Tiêm phòng vắc-xin BCG: Đây là vắc-xin phòng ngừa lao, đặc biệt đối với trẻ em. Mặc dù không ngăn chặn hoàn toàn việc nhiễm lao, nhưng vắc-xin này giúp giảm nguy cơ mắc bệnh lao nặng.

• Phát hiện và điều trị sớm: Người mắc lao phổi cần được điều trị sớm và tuân thủ đầy đủ liệu trình để ngừng lây nhiễm cho người khác.

• Giữ vệ sinh cá nhân: Bao gồm việc che miệng khi ho, đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người bệnh lao và duy trì vệ sinh môi trường sống sạch sẽ.

• Tăng cường sức đề kháng: Bằng cách ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, nghỉ ngơi hợp lý, và duy trì một lối sống lành mạnh để nâng cao khả năng chống lại bệnh tật.

8. Lao phổi và HIV/AIDS

Người bị HIV/AIDS có nguy cơ mắc bệnh lao phổi cao hơn rất nhiều so với người bình thường vì hệ miễn dịch của họ bị suy giảm nghiêm trọng. Lao là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở người mắc HIV/AIDS. Do đó, việc phát hiện và điều trị đồng thời cả lao và HIV rất quan trọng trong quản lý sức khỏe của người bệnh.

Bệnh lao phổi, mặc dù có thể chữa khỏi, nhưng việc phát hiện và điều trị kịp thời rất quan trọng để tránh các biến chứng nguy hiểm và giảm nguy cơ lây lan cho cộng đồng.