Đã Xem: 12

Bệnh Zika: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh Zika là một căn bệnh nhiễm virus gây ra nhiều lo ngại, đặc biệt là trong các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới. Dưới đây là những thông tin chi tiết hơn về bệnh Zika, các vấn đề liên quan, tác động, và các biện pháp phòng tránh.

Nguyên nhân và Cách Lây Truyền

Bệnh Zika do virus Zika gây ra, một loại virus thuộc họ Flaviviridae. Muỗi Aedes là tác nhân chính truyền virus Zika, đặc biệt là hai loài Aedes aegypti và Aedes albopictus, những loài muỗi cũng có thể truyền bệnh sốt xuất huyết và sốt vàng da.

Bệnh Zika có thể lây truyền qua các con đường sau:

1. Muỗi đốt: Virus được truyền từ muỗi mang virus Zika đốt người khỏe mạnh. Muỗi Aedes thường hoạt động mạnh vào ban ngày, đặc biệt là sáng sớm và chiều tối.

2. Quan hệ tình dục: Virus Zika có thể lây qua quan hệ tình dục không bảo vệ, ngay cả khi người nhiễm không có triệu chứng.

3. Từ mẹ sang con: Nếu người mẹ nhiễm virus Zika trong thai kỳ, virus có thể lây truyền sang thai nhi, dẫn đến các dị tật nghiêm trọng như đầu nhỏ (microcephaly).

4. Truyền qua máu: Có thể xảy ra khi tiếp xúc với máu của người nhiễm virus Zika, nhưng điều này rất hiếm gặp.

Các triệu chứng của bệnh Zika

Hầu hết những người nhiễm virus Zika chỉ có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng. Tuy nhiên, đối với những người bị triệu chứng, chúng thường xuất hiện từ 2-7 ngày sau khi bị muỗi cắn.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh Zika bao gồm:

• Sốt nhẹ (thường dưới 38,5°C)

• Phát ban (thường bắt đầu từ mặt, sau đó lan ra toàn thân)

• Đau khớp và cơ

• Đau đầu

• Đau mắt đỏ (viêm kết mạc)

• Mệt mỏi

Một số người bị nhiễm Zika có thể cảm thấy ốm, nhưng các triệu chứng này thường nhẹ và chỉ kéo dài trong một tuần.

Mối liên hệ giữa Zika và các dị tật thai nhi

Điều đáng lo ngại nhất về bệnh Zika là sự liên quan giữa nhiễm virus Zika trong thai kỳ và dị tật đầu nhỏ (microcephaly), là tình trạng đầu của trẻ sơ sinh nhỏ hơn bình thường. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhiễm virus Zika trong thai kỳ có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng như:

• Microcephaly: Đầu và não của trẻ nhỏ phát triển không bình thường, có thể gây tàn tật vĩnh viễn về trí tuệ và thể chất.

• Các dị tật bẩm sinh khác: Virus Zika cũng có thể gây tổn thương các cơ quan khác của thai nhi, bao gồm mắt và thính giác.

• Rối loạn thần kinh: Bệnh Zika có thể gây ra các vấn đề thần kinh cho trẻ sơ sinh, như các vấn đề về vận động và phát triển trí tuệ.

Các yếu tố nguy cơ

Một số nhóm người có nguy cơ mắc bệnh Zika cao hơn, bao gồm:

• Phụ nữ mang thai: Vì nguy cơ lây truyền virus Zika từ mẹ sang con và các dị tật liên quan.

• Những người sống hoặc đi du lịch đến các khu vực có muỗi Aedes: Những nơi như Đông Nam Á, Mỹ Latinh, Caribe, châu Phi, và một số khu vực ở Mỹ, nơi muỗi Aedes phổ biến.

• Người có quan hệ tình dục với người nhiễm virus Zika: Virus có thể tồn tại trong dịch tiết sinh dục, đặc biệt là tinh dịch, trong một thời gian dài.

Biện pháp phòng ngừa bệnh Zika

Hiện chưa có vắc-xin phòng bệnh Zika, nhưng bạn có thể thực hiện các biện pháp sau để bảo vệ mình khỏi bị nhiễm virus Zika:

1. Ngăn ngừa muỗi đốt:

   • Sử dụng thuốc chống muỗi: Dùng kem hoặc xịt chống muỗi chứa DEET hoặc các thành phần khác được khuyến cáo.

   • Mặc quần áo dài: Để giảm khả năng bị muỗi cắn, mặc quần áo dài tay, quần dài và giày kín khi ra ngoài.

   • Sử dụng màn chống muỗi khi ngủ: Nếu bạn ở trong khu vực có muỗi Zika, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi ngủ trưa.

   • Loại bỏ nơi muỗi sinh sản: Muỗi Aedes sinh sản trong nước đọng, vì vậy bạn cần loại bỏ tất cả các vật chứa nước trong nhà hoặc quanh khu vực sống.

2. Phòng tránh lây nhiễm qua quan hệ tình dục:

   • Sử dụng bao cao su: Bao cao su giúp ngăn ngừa virus Zika lây lan qua quan hệ tình dục.

   • Kiêng quan hệ tình dục trong suốt thời gian nhiễm virus và sau khi hồi phục nếu nghi ngờ có thể lây bệnh.

3. Thận trọng đối với phụ nữ mang thai: Nếu bạn đang mang thai hoặc có kế hoạch mang thai, tránh đi đến các khu vực có dịch Zika, và nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có dấu hiệu nhiễm bệnh.

Điều trị bệnh Zika

Hiện tại không có thuốc đặc hiệu để điều trị bệnh Zika. Điều trị chủ yếu là hỗ trợ:

• Giảm triệu chứng: Sử dụng thuốc giảm đau như paracetamol để giảm đau và hạ sốt.

• Nghỉ ngơi và bổ sung nước: Cung cấp đủ nước và nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi.

• Điều trị triệu chứng: Nếu có các triệu chứng nghiêm trọng hoặc dấu hiệu của biến chứng, cần phải thăm khám bác sĩ.

Tình hình dịch bệnh và giám sát

Trong những năm gần đây, dịch bệnh Zika đã xảy ra ở nhiều quốc gia, đặc biệt là ở khu vực châu Mỹ Latinh và Caribe. Các tổ chức y tế như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh) đều giám sát sự lây lan của bệnh Zika và khuyến cáo các biện pháp phòng ngừa.

Mặc dù dịch bệnh Zika đã giảm xuống ở một số khu vực sau các chiến dịch phòng ngừa mạnh mẽ, nhưng bệnh vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ và cần phải tiếp tục giám sát chặt chẽ.