Bệnh cúm: nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh cúm (hay còn gọi là "cảm cúm") là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus cúm gây ra. Đây là một trong những bệnh phổ biến và có khả năng lây lan nhanh trong cộng đồng. Bệnh cúm có thể gây ra các triệu chứng từ nhẹ đến nặng, và đôi khi có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị đúng cách.

1. Nguyên nhân gây bệnh cúm:

Bệnh cúm do các virus cúm thuộc nhóm Orthomyxoviridae gây ra, bao gồm các loại virus cúm A, B và C. Virus cúm A và B thường gây ra các đợt dịch lớn trong cộng đồng, đặc biệt vào mùa lạnh.

Virus cúm A: Là loại virus có thể gây đại dịch và thường biến đổi nhanh chóng, có nhiều chủng khác nhau.
Virus cúm B: Thường gây bệnh theo mùa, nhưng không thay đổi mạnh như cúm A.
Virus cúm C: Gây bệnh nhẹ hơn và ít khi dẫn đến dịch bệnh.

Virus cúm có thể lây truyền từ người này sang người khác qua các giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với bề mặt nhiễm virus.

2. Triệu chứng của bệnh cúm:

Bệnh cúm thường khởi phát đột ngột và có các triệu chứng như:

Sốt cao: Sốt có thể lên đến 39-40°C, thường kéo dài từ 3-4 ngày.
Ho khan: Ho có thể kéo dài, làm đau cổ họng.
Đau cơ và khớp: Cảm giác đau nhức khắp cơ thể.
Mệt mỏi, suy nhược: Mệt mỏi là triệu chứng thường gặp và có thể kéo dài vài ngày hoặc tuần.
Đau đầu: Đau đầu dữ dội và căng thẳng.
Chảy mũi hoặc nghẹt mũi: Đặc biệt ở trẻ em.
Cảm giác ớn lạnh: Là triệu chứng đi kèm với sốt.
Đau họng: Cảm giác đau rát khi nuốt.

Một số người có thể bị tiêu chảy hoặc nôn mửa, đặc biệt là ở trẻ em.

3. Biến chứng nguy hiểm:

Mặc dù bệnh cúm có thể tự khỏi trong khoảng thời gian từ 5-7 ngày, nhưng đôi khi có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở người già, trẻ em hoặc những người có bệnh lý nền như tiểu đường, tim mạch, suy giảm miễn dịch. Các biến chứng có thể bao gồm:

Viêm phổi: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh cúm, có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.
Viêm tai giữa: Cúm có thể dẫn đến viêm tai giữa, đặc biệt ở trẻ em.
Viêm cơ tim: Virus cúm có thể tấn công cơ tim và gây viêm cơ tim.
Viêm màng não: Đây là biến chứng hiếm gặp nhưng có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh.
Suy hô hấp: Trong trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể gặp phải suy hô hấp cần can thiệp y tế khẩn cấp.

4. Điều trị bệnh cúm:

Điều trị triệu chứng: Để giảm nhẹ triệu chứng cúm, người bệnh có thể dùng thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol, ibuprofen, thuốc ho, thuốc xịt mũi. Ngoài ra, việc uống nhiều nước và nghỉ ngơi đầy đủ rất quan trọng trong quá trình hồi phục.
Thuốc kháng virus: Nếu được phát hiện sớm, bác sĩ có thể chỉ định sử dụng các thuốc kháng virus như Oseltamivir (Tamiflu), Zanamivir (Relenza) hoặc Baloxavir marboxil (Xofluza). Các thuốc này giúp làm giảm thời gian bệnh và triệu chứng.
Nghỉ ngơi: Người bệnh cần nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm việc hoặc vận động quá sức, để cơ thể có thời gian hồi phục.

5. Phòng ngừa bệnh cúm:

Để giảm nguy cơ mắc bệnh cúm, bạn có thể áp dụng những biện pháp phòng ngừa sau:

Tiêm vắc xin cúm: Đây là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất, đặc biệt đối với những người trong nhóm nguy cơ cao như trẻ em, người già, phụ nữ mang thai, và những người có bệnh lý nền.
Rửa tay thường xuyên: Virus cúm có thể lây lan qua tiếp xúc, vì vậy việc rửa tay bằng xà phòng và nước sạch thường xuyên là rất quan trọng.
Đeo khẩu trang: Khi tiếp xúc với người bệnh hoặc trong những khu vực đông người, việc đeo khẩu trang giúp giảm nguy cơ lây nhiễm.
Tránh tiếp xúc gần với người bệnh: Khi thấy người khác có triệu chứng cúm, hạn chế tiếp xúc để giảm khả năng lây lan.
Tăng cường sức đề kháng: Ăn uống đầy đủ dưỡng chất, ngủ đủ giấc và luyện tập thể dục thể thao để tăng cường hệ miễn dịch, giúp cơ thể chống lại virus cúm.

6. Các nhóm đối tượng có nguy cơ cao:

Một số người có nguy cơ cao mắc cúm và có thể gặp phải các biến chứng nghiêm trọng, bao gồm:

Trẻ em dưới 5 tuổi (đặc biệt là dưới 2 tuổi)
Người cao tuổi (trên 65 tuổi)
Phụ nữ mang thai
Những người mắc bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc bệnh thận.
Nhân viên y tế hoặc những người tiếp xúc gần với bệnh nhân cúm.

7. Lời khuyên khi mắc bệnh cúm:

Nghỉ ngơi đầy đủ và uống nhiều nước để tránh mất nước.
Tránh tiếp xúc với người khác để không lây lan virus.
Nếu có triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, đau ngực, hoặc sốt kéo dài, hãy đến bệnh viện để được điều trị kịp thời.

8. Mùa cúm:

Bệnh cúm thường xuất hiện vào mùa đông và mùa xuân, khi thời tiết lạnh và không khí khô, tạo điều kiện thuận lợi cho virus cúm phát triển và lây lan. Mùa cúm có thể kéo dài từ tháng 10 đến tháng 5 hàng năm, tùy thuộc vào từng khu vực và sự thay đổi của các chủng virus.